Τη Μακεδονία μας επέλεξαν φέτος οι σπουδαστές του Πανεπιστημίου μας, για να πραγματοποιήσουν την τελική 4ήμερη εκδρομή τους από 30/5-2/6/2024.
«Ξύπνησα σήμερα το πρωί με πολλές εικόνες στο νου, μετά την τετραήμερη εκδρομή μας: Οχυρά, λίμνες, αρχαία μακεδονικά κτίσματα, ανακτορικά συγκροτήματα, αρχαίοι τάφοι, τείχη, κάστρα, αψίδες, βουβάλια, ποικιλίες πουλιών περνούν συνεχώς μπροστά από τα μάτια μου. Επιστρέψαμε χθες πλήρεις εμπειριών και πληροφοριών. Είχατε οργανώσει τόσο καλά το πρόγραμμα, αλλά και η ξεναγός που επιλέξατε ήταν η πιο κατάλληλη. Θα έλεγα ότι είχατε επιλέξει το Άριστο. Η εκδρομή μας, εκτός από ψυχαγωγική και σύσφιξη σχέσεων, ήταν ένα ιστορικό ταξίδι, μια περιήγηση στο χρόνο και το χώρο τον ελληνικό και στην ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ. Η ξεναγός μας συνέβαλε τα μέγιστα σε αυτό με τις γνώσεις της. Η αφήγησή της είχε παραστατικότητα, είχε το πάθος αυτού που αγαπάει αυτό που κάνει, είχε τα χαρακτηριστικά ενός εμπνευσμένου δασκάλου, ενός ανθρώπου ευαίσθητου, με εθνική συνείδηση, όταν δάκρυσε πάνω στο οχυρό Ρούπελ, κατά την ξενάγηση από τον στρατιώτη-φύλακα. Τι να πω για όλους εσάς, για την επιλογή σας να επισκεφθούμε αυτά τα μέρη της πατρίδας μας, με την πλούσια ιστορία τους….. » έγραφε την επομένη της επιστροφής μας το πολύ αξιόλογο μέλος μας, η φιλόλογος κ. Μαρία Ρηγάτου, εκφράζοντας σίγουρα όλη την ομάδα των σπουδαστών εκδρομέων.
Ξεκινήσαμε πρωΐ-πρωΐ την Πέμπτη 30 Μαΐου από Αγ. Παρασκευή και φθάσαμε στη Θεσσαλονίκη νωρίς το απόγευμα με πούλμαν του τουριστικού γραφείου ‘’Messogia Tours’’ και τον πολύ φιλικό ιδιοκτήτη-οδηγό Δημήτρη, ο οποίος διακρίνεται για τον άρτιο επαγγελματισμό του και την ανθρώπινη ζεστασιά. Καταλύσαμε στο κέντρο της πόλης και λίγο αργότερα αναχωρήσαμε για προσκύνημα στον τάφο του Αγ. Παϊσίου, που βρίσκεται στην Ι.Μ. Αγ. Ιωάννου του Θεολόγου στη Σουρωτή, 35΄ από τη Θεσσαλονίκη. Η ουρά των προσκυνητών, όπως αναμενόταν εξάλλου, ήταν πολύ μεγάλη. Ο καθένας όμως που βρισκόταν εκεί ήταν συνειδητοποιημένος για αυτή την επίσκεψη και ήταν οπλισμένος με υπομονή. Το απόγευμα εκείνο γνωρίσαμε και την εξαιρετική ξεναγό μας Δρ. Ιωάννα Αρβανιτίδου, Ερευνήτρια στο Κέντρο Σλαβο-βυζαντινών Σπουδών “Prof. Ivan Dujčev” του Πανεπιστημιου Kliment Ohridski της Σόφιας, Διπλωματούχο Ξεναγό της Σχολής Ξεναγών Θεσσαλονίκης. Έμεινε μαζί μας και τις τέσσερις ημέρες. Μας έκανε προτάσεις και εκτός προγράμματος, τις ζήσαμε μαζί της, τη γνωρίσαμε καλύτερα, την αγαπήσαμε.
Η δεύτερη μέρα ήταν αφιερωμένη στις Αιγές, την πρώτη πρωτεύουσα του αρχαίου ελληνικού βασιλείου της Μακεδονίας. Εξάλλου, το αναστηλωμένο ανάκτορο του Φιλίππου Β΄ – διοικητήριο μας το χαρακτήρισε η ξεναγός μας- που εγκαινιάστηκε στις αρχές του τρέχοντος έτους, ήταν αυτό που μας έδωσε την ιδέα της διοργάνωσης αυτής της εκδρομής. Πρέπει να πούμε ότι η πρόσβαση ήταν αρκετά κουραστική, πολύς ανηφορικός δρόμος για πεζοπορία και ο μισός χωματόδρομος. Αναζητούσαμε βανάκι εις μάτην. Ίσως επισπεύθηκαν τα εγκαίνια. Παρά ταύτα, σχεδόν όλη η ομάδα μας έκανε την ανάβασή της, αφού δεν εννοούσε να μην εκπληρώσει τον σκοπό για τον οποίο ξεκίνησε. Περπατήσαμε στο ανάκτορο, το οποίο χτίστηκε από τον Φίλιππο Β΄ και μετά τη δολοφονία του, ο γιος του Αλέξανδρος Γ΄ ο Μακεδών, κοινώς γνωστός ως Μέγας Αλέξανδρος, αναγορεύτηκε εκεί βασιλιάς. Στη συνέχεια, κατεβήκαμε στον Άδη και στο Μουσείο των Βασιλικών τάφων των Αιγών, όπου είδαμε την τελευταία κατοικία του βασιλιά Φιλίππου Β΄ και τις ταφικές συνήθειες των αρχαίων Μακεδόνων. Το πνεύμα του σπουδαίου Έλληνα αρχαιολόγου Μανόλη Ανδρόνικου, που έκανε την ανασκαφή, πλανιόταν στον περιβάλλοντα χώρο. Τέλος, επισκεφθήκαμε το Πολυκεντρικό Μουσείο Αιγών και εξερευνήσαμε τον τρόπο ζωής των αρχαίων Μακεδόνων. Μετά από σύντομη στάση για φαγητό και ξεκούραση, επισκεφθήκαμε την πόλη της Βέροιας και την Παλαιά Μητρόπολη της πόλης, η οποία είναι μια μεσοβυζαντινή βασιλική στην οποία διατηρούνται τμήματα εξαιρετικών τοιχογραφιών. Λίγο θαλασσινό αεράκι στην παραλία της Θεσσαλονίκης το βραδάκι ήταν ό τι χρειαζόμασταν.
Μετά τους αρχαιολογικούς μας χώρους σειρά για την επόμενη μέρα είχαν τόπος με ξεχωριστή ιστορική σημασία, σημαντικός υδροβιότοπος, αλλά και μια φάρμα με βουβάλια.
Το Οχυρό Πούπελ, το μεγαλύτερο από τα 21 οχυρά της «Γραμμής Μεταξά» στα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα, μας προξένησε συγκίνηση μέχρι δακρύων αναλογιζόμενοι τους ηρωϊκούς Έλληνες αξιωματικούς και στρατιώτες υπερασπιστές «του πατρίου εδάφους» κατά τον Β΄ΠΠ τον Απρίλιο του ’40. Στ’ αυτιά μας ηχούσε η φράση του θρυλικού διοικητή του οχυρού Γεωργίου Δουράτσου ως απάντηση στην αντιπροσωπεία των Γερμανών που ζήτησε να παραδώσουν τα οχυρά: «Τα οχυρά δεν παραδίδονται, κατακτώνται». Μας το θύμισε μαζί και με πολλά άλλα για την ιστορία των οχυρών ένα σύγχρονο Ελληνόπουλο-στρατιώτης που μας υποδέχτηκε και μας μίλησε γι αυτά, για να ακολουθήσει στη συνέχεια περιήγηση με ξενάγηση στις δαιδαλώδεις υπόγειες στοές του συγκεκριμένου οχυρού. Πέντε μήνες θέλει ακόμα να απολυθεί, μας είπε. Έχει σπουδάσει οικονομικά, αλλά η ξενάγησή του συναγωνίζεται επάξια εκείνη του επιστήμονα επαγγελματία ξεναγού. «Θα μου επιτρέψετε να μην απαντήσω σ αυτή την ερώτηση» μας έλεγε, όταν του υποβάλαμε ερωτήσεις που άγγιζαν θέματα εθνικής ασφάλειας. Είναι βέβαιο ότι το μάθημα για την ασφάλεια του προσωπικού, των υλικών και των εγκαταστάσεων, που του έχουν διδάξει, το έχει εμπεδώσει πάρα πολύ καλά. Και μείς νιώσαμε περηφάνεια να συναντάμε τέτοιους στρατιώτες στα σύνορά μας με τόσο υψηλή αίσθηση καθήκοντος.
Στις υπόγειες στοές που περπατήσαμε, και ευτυχώς δεν είχε κανένας μας κλειστοφοβία, είδαμε πολύ μικρούς χώρους που περιλάμβαναν γραφεία, θαλάμους, ιατρείο, χώρους υγιεινής, μαγειρεία, αποθήκες τροφίμων, αποθήκες πυρομαχικών, σύστημα εξαερισμού, αλλά και την Παναγιά μας σε μεγάλη εικόνα, ακόμα και εξομολογητήριο! Είδαμε σε αυτή τη μοναδική εμπειρία, υψηλόφρονα και κάτω από τη γή, τη σύζευξη κράτους και εκκλησίας, την ανάγκη του κοσμικού να στρέφεται προς το θείο όταν βρίσκεται σε πολύ μεγάλο κίνδυνο. Δεν υπήρχαν λόγια, μόνο σκέψεις.
Αφήσαμε το αγέρωχο μνημείο του Ρούπελ περιφέροντας το στοχαστικό μας βλέμμα στα γύρω βουνά που μας χωρίζουν από τη γειτονική Βουλγαρία και αναχωρήσαμε για κάτι πιο χαλαρωτικό. Σε περίπου μία ώρα ήμασταν στη λίμνη Κερκίνη.
Η τεχνητή λίμνη Κερκίνη, η οποία συμπεριλαμβάνεται στους δέκα διεθνούς σημασίας υδροβιότοπους της Ελλάδας, απλωνόταν μπροστά μας ήρεμη, γαλήνια και απίστευτα όμορφη. Προστατεύεται από τη Συνθήκη Ραμσάρ και αποτελεί περιοχή του Ευρωπαϊκού Δικτύου «Natura 2000». Έχει μεγάλη ποικιλία ψαριών, καθώς και σπάνιων πουλιών. Ιδανική εποχή για επίσκεψη είναι οι μήνες Μάιος – Ιούνιος, οπότε τα περισσότερα πουλιά της λίμνης έχουν γεννήσει και μεγαλώνουν τα μικρά τους. Μέσα ήμασταν. Είχαμε δυνατότητα, ως προαιρετική επιλογή, να κάνουμε βαρκάδα στη λίμνη περίπου μιάς ώρας, αλλά ποιός θα έμενε εκτός; Μοιραστήκαμε σε δύο βάρκες και ανοιχτήκαμε προς το Δέλτα του ποταμού Στρυμώνα. Εξειδικευμένοι βαρκάρηδες-οδηγοί ενημερώνουν τους επισκέπτες με κάθε λεπτομέρεια για την ιστορία της λίμνης και για κάθε τι που βλέπουν. Καθώς πλησιάζαμε προς τις εκβολές του ποταμού, είδαμε δύο στημένες εξέδρες που πρόβαλαν μέσα από το νερό. Ήταν για την παρατήρηση των πουλιών, την ορνιθοπαρατήρηση, μας είπαν. Τριγύρω πανέμορφα δένδρα γεμάτα με φωλιές πουλιών και πολλά πουλιά, μάλλον εξοικειωμένα με τους επισκέπτες, να πετούν τριγύρω, πρόβαλαν επίσης μέσα από το νερό. Είδαμε μαμάδες να ταΐζουν τα μωρά τους. Το θέαμα ήταν μοναδικό. «Άδειασε το κεφάλι μας από σκοτούρες, αλάφρυνε το μυαλό μας» σχολίασαν κάποιες φίλες.
Ο πρόσχαρος οδηγός μας με το όνομα Νίκος μας είπε πάρα πολλά. Δυό μας εντυπωσίασαν περισσότερο: «Αυτή η λίμνη έχει πάρει πολλές ψυχές, αλλά τώρα δίνει ζωή σε πολλούς άλλους» ήταν το ένα. Αναφερόταν φυσικά στην εποχή πριν την κατασκευή της λίμνης το 1932, όπου στην περιοχή υπήρχαν έλη με καλαμιές και θέριζε τους ντόπιους η ελονοσία και η χολέρα. Εδώ και αρκετά χρόνια η Κερκίνη γνωρίζει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη και ενισχύει τα εισοδήματα των κατοίκων που ζουν εκεί. Το δεύτερο ήταν η φράση «… θα πραγματοποιήσουμε επίσκεψη στο παρυδάτιο δάσος του ποταμού…». Μας εξέπληξε αυτή η έκφραση του απλού ανθρώπου. Ε, δεν είναι και το πιο συνηθισμένο πράγμα να ακούς από έναν άνθρωπο του μόχθου να χρησιμοποιεί στην καθημερινότητά του τη λέξη ‘’παρυδάτιο’’, μια λέξη που χρησιμοποιείται από ελάχιστους, λόγιους κατά κανόνα ανθρώπους, και ελάχιστες φορές. Αστραπή φθάσαμε πίσω στον Όμηρο και νιώσαμε λύπη για κάποιους άλλους επίσης λόγιους ανθρώπους, που για λόγους ακατανόητους σε μας θέλουν να ισχυρίζονται ότι εμείς οι Έλληνες του νεότερου ελληνικού κράτους δεν έχουμε τάχα καμία σχέση με τους αρχαίους Έλληνες. Θα είναι καλύτερα, σκεφτήκαμε, όταν πέφτουμε πάνω σε κάποιον από αυτούς, να τον παραπέμπουμε στον Νίκο τον βαρκάρη, αλλά και τον Αριστείδη τον βουβαλοτρόφο που συναντήσαμε λίγο αργότερα και μας μίλησε επιπλέον για τη βιοποικιλότητα και την οικολογία.
Γιατί, πρέπει να προσθέσουμε ότι τα υγρά λιβάδια στη λίμνη Κερκίνη αποτελούν βοσκότοπους αγροτικών ζώων, κυρίως βουβαλιών. Στην περιοχή αυτή βόσκει ο μεγαλύτερος αριθμός βουβαλιών στη χώρα μας, υπολογίζεται ότι ξεπερνούν τις 4.000. Μια τέτοια φάρμα του εκτροφέα Αριστείδη επισκεφθήκαμε και μείς, αφού πρώτα γευτήκαμε τα προϊόντα του στην πολύ ωραία οικογενειακή ταβέρνα του, ανάμεσα στα οποία και καβουρμά. Μετά το φαγητό τον ακολουθήσαμε στη μονάδα του, όπου μας ενημέρωσε για τα ιδιαίτερα αυτά ζώα και τα προϊόντα τους. Είδαμε τα βουβάλια από μια σχετική απόσταση, καθώς δεν υπήρχε καμία περίφραξη και ο χαμογελαστός Αριστείδης μας είπε με νόημα «καλύτερα από μακριά κι αγαπημένοι…». Μας είπε ακόμα ότι το βουβαλίσιο γάλα είναι μεν το πιο λιπαρό, αλλά έχει και την μεγαλύτερη βιολογική αξία από όλα τ’ άλλα. Περιμένει τις κόρες του να τελειώσουν τις σπουδές τους, σχετικές με την οικογενειακή επιχείρηση, για να επιστρέψουν στον τόπο τους και να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους. Τι υγιής σκέψη και όμορφη εικόνα από την περιφέρεια της χώρας μας!
Είχε πάει απόγευμα όταν αφήσαμε τον δραστήριο και ευγενικό Αριστείδη και εμείς δεν είχαμε ακόμα ολοκληρώσει το πρόγραμμα της ημέρας. Μας περίμενε στη Θεσσαλονίκη το Γαλεριανό συγκρότημα, για γνωριμία με τη ρωμαίκή και πρώϊμη βυζαντινή ιστορία της πόλης. Επισκεφθήκαμε το ανάκτορο του Γαλέριου, την Αψίδα του Γαλέριου, όχι όμως και τη Ροτόντα που την αφήσαμε για την επόμενη μέρα.
Την επόμενη μέρα, που ήταν και μέρα επιστροφής, απολαύσαμε μέσα στο πρωϊνό την πόλη σε μια ωραία βόλτα με το πούλμαν. Επισκεφθήκαμε τη Ροτόντα, τη βασιλική του Αγ. Δημητρίου καθώς και την υπόγεια Κρύπτη. Ανεβήκαμε στην Άνω Πόλη, στο Επταπύργιο, Γεντί Κουλέ κατά την οθωμανική ονομασία, απολαύσαμε την υπέροχη θέα από το καλύτερο σημείο της πόλης, πήραμε τις φωτογραφίες μας και καταλήξαμε στον Λευκό Πύργο, όπου αποχαιρετήσαμε την υπέροχη ξεναγό μας.
Φθάσαμε βραδάκι στην αγαπημένη μας Αθήνα κατευχαριστημένοι όλοι, έχοντας κάνει μία ακόμα αξέχαστη εκδρομή, που εντάσσεται στις επιλεγμένες πολιτιστικές εκδηλώσεις του Πανεπιστημίου μας.
ΚΑΛΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ!
Η Πρόεδρος των Φοιτητών
Φρίντα Δημουλή
π. Πολιτική Αναλύτρια